Odszkodowanie
Według polskiego prawa można ?przy okazji? postępowania karnego wytoczyć także powództwo cywilne. Takie postępowanie nazywa się ?postępowaniem adhezyjnym?. Polega ono na tym, że sąd karny rozpoznaje równocześnie ?dwa w jednym? ? sprawę karną (która dotyczy ukarania sprawcy przestępstwa) oraz sprawę cywilną (która dotyczy naprawienia szkody wywołanej przez sprawcę przestępstwa).
Postępowanie adhezyjne jest wygodne, bo umożliwia za jednym razem ukaranie sprawcy i rozliczenie się z nim ze szkód które wywołał. Dzięki skorzystaniu z tej możliwości nie ma potrzeby wytaczania osobnego powództwa i uczestniczenia w równoległej sprawie. W tym trybie sąd posługuje się dowodami zebranymi w sprawie karnej by rozstrzygnąć także sprawę cywilną, więc dowody zbierane są tylko raz ? i najczęściej wystarczają dowody zgromadzone przez Policję lub Prokuraturę.
Wadą postępowania adhezyjnego jest to, że sprawa karna zajmuje więcej czasu, bo nie może się ona zakończyć, dopóki sąd nie będzie gotowy rozstrzygnąć także sprawy cywilnej. Oznacza to, że będziesz musiał(a) nieco dłużej czekać na ukaranie sprawcy przestępstwa, ale za to równocześnie z wymierzeniem mu kary zostanie od razu zasądzone odszkodowanie. O ile jesteś zdecydowana(y), by dochodzić odszkodowania od sprawcy, to wybór postępowania adhezyjnego nie stanowi problemu, gdyż na ogół będzie ono szybsze niż osobno prowadzone dwa postępowania: karne i cywilne.
Przykład: Sprawca przestępstwa włamał się do Twojego samochodu i ukradł z niego radio. Jeśli skorzystasz z postępowania adhezyjnego, to sąd w ramach jednej sprawy wymierzy sprawcy karę (np. karę grzywny i karę pozbawienia wolności w zawieszeniu) oraz zasądzi na Twoją rzecz odszkodowanie za utracone radio, zniszczony samochód i konieczność dojeżdżania do pracy w inny sposób w czasie jego naprawy. Jeśli nie skorzystasz z postępowania adhezyjnego, to o odszkodowanie będziesz mogła (mógł) się starać w osobnym postępowaniu ? najpierw jeden sąd (karny) będzie wymierzał karę, a potem inny sąd (cywilny) będzie osobno badał winę sprawcy i ustalał odszkodowanie.
Pamiętaj! Postępowanie adhezyjne jest alternatywą dla WNIOSKU O ZOBOWIĄZANIE SKAZANEGO DO NAPRAWIENIA SZKODY (z art. 46 kk).
Nie możesz równocześnie złożyć takiego wniosku i wnieść pozwu o odszkodowanie (czyli powództwa adhezyjnego), musisz wybrać, którą metodę wolisz. Co do zasady przy powództwie adhezyjnym będziesz mieć większe możliwości pokazania rozmiarów szkody, którą sprawca Ci wyrządził przez samodzielne zbieranie dodatkowych dowodów, ale będziesz musiał(a) w tym celu aktywniej działać. Drugą różnicą jest to, że jeśli zdecydujesz się na powództwo adhezyjne, które zostanie przez sąd oddalone (które przegrasz), to sąd obciąży Ciebie kosztami postępowania w tym zakresie ? w przypadku złożenia wniosku o zobowiązanie skazanego do naprawienia szkody takiego ryzyka nie ma.
