Elementy struktury przestępstw
Przestępstwa rozbójnicze (rozbój ? art. 280 kk, kradzież rozbójnicza – art. 281 kk i wymuszenie rozbójnicze ? art. 282 kk) to przestępstwa przeciwko mieniu, których sprawca używa przemocy albo gotów jest jej użyć.
Przemoc ? to każde działanie, które przełamuje fizyczny opór ofiary lub zmusza do działania wbrew jej woli. Nie ma tu znaczenia siła, z jaką działa sprawca, ani fakt, czy ofiara wykorzystała wszystkie możliwości stawiania oporu.
Rozbój ? by zdobyć mienie, sprawca grozi użyciem przemocy, używa przemocy albo doprowadza ofiarę do stanu nieprzytomności lub bezbronności (odurza, upija, usypia albo krępuje albo w inny sposób pozbawia możliwości stawiania oporu). Surowsza odpowiedzialność grozi temu sprawcy, który posługuje się bronią palną, nożem albo innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem (czyli takim, którym też można kłóć i zadawać cięcia), albo działa w inny sposób zagrażający życiu.
Kradzież rozbójnicza – jest jakby odwrotnością rozboju: sprawca stosuje przemoc bądź grozi jej zastosowaniem po popełnieniu kradzieży, w celu utrzymania się w posiadaniu skradzionych rzeczy (np. włamywacz złapany na gorącym uczynku grozi bronią, by uciec z miejsca przestępstwa).
Wymuszenie rozbójnicze – to takie zachowania jak wymuszenie okupu za porwaną osobę, żądanie haraczu za ?ochronę? lokalu, tzn. za to, że zostanie on zniszczony, albo zmuszanie pod groźbą zastosowania przemocy do zaniechania działalności gospodarczej (np. zamknięcie sklepu stanowiącego konkurencję dla innego przedsiębiorcy, korzystającego z pomocy gangsterów). Wymuszenie rozbójnicze różni się od rozboju tym, że w przypadku rozboju sam sprawca zabiera mienie (kradnie), a w przypadku wymuszenia rozbójniczego ? zmusza ofiarę, by rozporządziła swoim mieniem.
Kto może popełnić przestępstwa rozbójnicze- sprawcami mogą być osoby, które ukończyły 17 lat, jednak w przypadku rozboju warunkowo odpowiadać może także nieletni, który w czasie popełnienia przestępstwa ukończył tylko 15 lat.
