Groźba karalna
Art. 190 kodeksu karnego
§1. Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§2. Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
WAŻNE! Ostatecznie to sąd będzie oceniał czy nasza obawa spełnienia groźby była uzasadniona. Jeśli decydujesz się na przekazanie sprawy do organów ścigania miej na uwadze fakt, że na samym początku weryfikacji zostanie poddany fakt, jak bardzo bałeś się groźby i czy faktycznie ta obawa była w pełni uzasadniona.
Elementy przestępstwa, które muszą być spełnione łącznie:
Kto grozi ? w tym wypadku groźba zazwyczaj polega na słownej zapowiedzi dokonania jakiejś czynności (np. agresywny sąsiad wykrzykuje, że jeśli nasze dzieci jeszcze raz wejdą na jego podwórko to będzie do nich strzelał z wiatrówki), ale może też dotyczyć sytuacji, w których sprawca wykonuje określone gesty (np. przystawia nam nóż do gardła), wykazuje gotowość do pewnych działań (np. współlokator zbliża się z otwartym ogniem do łatwopalnych przedmiotów, jak zasłony, pościel, itp.) , a także przekazuje pewne informacje za pośrednictwem osób trzecich w zamiarze ich przekazania zainteresowanemu (np. listy zawierające pogróżki). Groźba nie musi być spełniona natychmiast ? może być spełniona nawet w odległej przyszłości.
Popełnieniem przestępstwa ? chodzi tutaj jedynie o takie groźby, które po ich spełnieniu rodziłyby odpowiedzialność za popełnienie przestępstwa. Przykładowo, grożenie pozbawieniem życia, pobiciem, kradzieżą jest groźbą karalną, ale na przykład grożenie popełnieniem wykroczenia (uszkodzeniem jakiejś rzeczy o niewielkiej wartości, zawsze poniżej 250 złotych), czy deliktu cywilnego (niedotrzymania warunków umowy) nie będzie skutkować poniesieniem odpowiedzialności karnej z tego przepisu.
Na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej ? groźba musi być skierowana w stronę ofiary lub osoby dla niej najbliższej. Przykładowo, grozić może mąż żonie, że pobije ją, albo, że pobije ich dzieci. W obu przypadkach mamy do czynienia z groźbą karalną.
Wzbudza obawę spełnienia ? czyli ofiara ma podstawy, aby obawiać się spełnienia groźby. Jest to obawa subiektywna, czyli mówimy o indywidualnym samopoczuciu jednostki. Nie ma więc groźby karalnej w przypadku gdy na przykład sąsiad grozi nam, że zbombarduje nasz dom z samolotu , jeśli nie ma samolotu, licencji pilota czy bomby, ale także nie ma groźby karalnej jeśli sąsiad wymachuje w naszym kierunku bronią, ale nie wzbudza to naszej obawy, bo jesteśmy przekonani, że jest to pistolet na wodę.
Obawa jest uzasadniona ? czyli mamy prawo podejrzewać, iż zostanie spełniona. Mówimy tutaj o obiektywnym uzasadnieniu obawy. Na przykład jeśli sąsiad mówi, że zburzy nasz dom przy pomocy armaty, to pomimo, iż możemy tej groźby się obawiać, to ta obawa nie jest uzasadniona, jeśli nasz sąsiad nie jest artylerzystą, a dom nie stoi na poligonie lub w jego pobliżu.
WAŻNE! Tutaj pojawiają się największe wątpliwości w czasie rozprawy sądowej! Przygotuj się na to, że sąd bardzo dokładnie zbada intensywność Twojej obawy i jej zasadność. Decydując się na sprawę sądową miej pewność, że te dwie przesłanki są spełnione!
Ściganie na wniosek ? istotną kwestią jest to, że żadna instytucja nie jest zobowiązana do działania, aż do chwili gdy ofiara nie złoży wniosku o ściganie sprawcy.
Pozostałe elementy przestępstwa:
Dokonanie z chwilą wyrażenia groźby ? w tym wypadku wystarczy aby sprawca zagroził, a ta groźba do ofiary dotarła. Nie istnieje więc obowiązek podjęcia jakichkolwiek działań w celu spełnienia groźby, przykładowo sprawca grożący nam nożem nie musi usiłować nas dźgnąć, jeśli jego zachowanie wzbudza uzasadnioną obawę spełnienia groźby uszkodzenia ciała. W przypadku dźgnięcia lub zamachnięcia się w celu dźgnięcia mamy już do czynienia z przestępstwem uszkodzenia ciała lub z usiłowaniem dokonania przestępstwa uszkodzenia ciała.
Umyślność ? sprawca musi działać świadomie, to znaczy wie, że jego działanie wywołuje u ofiary uzasadnioną obawę spełnienia czynu. Nie będzie podlegała odpowiedzialności karnej osoba, która nie zdawała sobie sprawy, że wywołuje poczucie strachu u drugiej strony, na przykład w sytuacji gdy groźba miała charakter żartu. Ważna jest więc świadomość sprawcy i jego zamiar wzbudzenia obawy u ofiary.
Przykład z życia:Twój sąsiad notorycznie zastawia samochodem wjazd na Twoją posesję. Wielokrotnie prosiłeś go, żeby tego nie robił, ale nie przynosi to żadnego skutku. Sąsiad jest niemiły, arogancki, często odpowiada Ci w wulgarny sposób. Zawsze szybko się wycofujesz, bo boisz się, że może zacząć się z Tobą szarpać, albo Cię pobić. Któregoś dnia wychodziłeś z domu, a Twój sąsiad właśnie parkował w tym samym co zwykle miejscu. Postanowiłeś zwrócić mu uwagę. W trakcie wymiany zdań Twój sąsiad nie tylko nie chciał przestawić samochodu, ale zaczął na Ciebie krzyczeć, wyciągnąć pistolet z bagażnika samochodu, zaczął nim wymachiwać i grozić Tobie, że następnym razem jak zobaczy Twoje dzieci przechodzące wzdłuż jego ogrodu to je zastrzeli. Znając jego porywczy charakter boisz się, że groźba może zostać spełniona. Takie zachowanie można zakwalifikować jako groźbę karalną.
Sprzedałeś swój samochód znajomemu. Ponieważ nie mógł on od razu zapłacić całej kwoty, w umowie zapisaliście, że połowę sumy wypłaci od razu, a drugą połowę w ciągu miesiąca. W między czasie pokłóciliście się dość poważnie i teraz znajomy grozi Ci, że jeśli go nie przeprosisz nie zapłaci reszty pieniędzy za samochód. Pomimo, iż groźba może budzić obawę jej spełnienia, a Twoja obawa jest w pełni uzasadniona, nie jest to groźba karalna.
