Informacje dla pokrzywdzonych
jeśli doszło do stosunku, potrzeba zabezpieczyć materiał biologiczny (np. spermę sprawcy)dlatego najpierw skontaktuj się z policją i lekarzem i do tego czasu, choć to może być trudne nie myj się,
– zachowaj ubranie, w szczególności bieliznę ? nie pierz ich,
– natychmiast udaj się do lekarza ? stwierdzi on odbycie stosunku seksualnego i pobierze materiał biologiczny do badań (powinno to być wykonane maksymalnie do 48 godzin od zdarzenia). Przysługuje ci prawo do bezpłatnego zaświadczenia lekarskiego. Może ono stanowić bardzo ważny dowód w sprawie.
– jeśli jesteś kobietą, masz prawo do środków antykoncepcji doraźnej ? takiej, która zapobiega ciąży, jeśli zażyta zostanie przed upływem 72 (lub 120) godzin od stosunku. Jeśli chcesz się w taki sposób zabezpieczyć, masz prawo do recepty na taki środek. Lekarz nie ma prawa odmówić wystawienia recepty (chyba, że stwierdzi przeciwwskazania medyczne). Każda pacjentka ma na mocy ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw pacjenta prawo do świadczeń zdrowotnych (art. 6). Wystawienie recepty jest świadczeniem zdrowotnym. Lekarz zaś ma obowiązek takich świadczeń udzielać, i wykonywać swój zawód zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, poszanowaniem etyki lekarskiej i należytą starannością, gdyż podlega ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty (art. 4).
UWAGA! Lekarz może zażądać obecności Twoich rodziców w czasie wizyty bądź ich zgody na piśmie.
– po 10 dniach od zdarzenia lub zażycia środka antykoncepcji doraźnej zrób test ciążowy (dostępny w aptece bez recepty). Jeśli okaże się, że test jest pozytywny, udaj się do lekarza w celu wykonania badania krwi. Jeśli potwierdzi ono ciążę, masz prawo do jej przerwania (do 12. tygodnia).
– po 3 miesiącach od zgwałcenia, zrób test na obecność wirusa HIV (jest on bezpłatny),
– poinformuj o zdarzeniu bliską osobę,
– jeśli jesteś osobą małoletnią i nie masz możliwości porozmawiania o tym, co się stało z rodzicami (bądź sprawa dotyczy jednego lub obojga Twoich rodziców), zwróć się o pomoc do innej osoby dorosłej, członka rodziny, któremu ufasz, pedagoga szkolnego, policjanta lub organizacji zajmującej się pomocą dzieciom (np. Fundacja Dzieci Niczyje 116 111),
– postaraj się zachować wszystkie dowody na to, że zdarzenie miało miejsce ? np. ślady nasienia sprawcy lub sprawczyni na pościeli, czy Twoim ubraniu, świadkowie, którzy mogli coś widzieć lub słyszeć itp.
– postaraj się zebrać jak najwięcej dowodów świadczących o tym, że doszło do zdarzenia
– w szczególności pomyśl o tym, kto mógł to widzieć lub słyszeć, zachowaj wszystkie ślady kontaktu ze sprawcą/sprawczynią (smsy, połączenia telefoniczne, e-maile),
– jeśli nagrałeś/aś zdarzenie, zachowaj to nagranie.
Kompensata
Złóż zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa.
PAMIĘTAJ! Przestępstwo z art. 199 §1 (a zatem tylko w przypadku nadużycia zależności lub wykorzystania krytycznego położenia) jest ścigane na wniosek, jeśli krytyczne położenie ofiary nie jest wynikiem trwałych zaburzeń psychicznych. Jeżeli zgłosisz to przestępstwo, wówczas Policja nie podejmie działań w sprawie bez uprzedniego uzyskania Twojej pisemnej zgody na ściganie sprawcy. Musisz w tym celu złożyć wniosek o ściganie. W przypadku przestępstw opisanych w §2 i §3 wystarczy samo zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa.
Wniosek o ściganie możesz złożyć w formie ustnej, do protokołu sporządzanego przez funkcjonariusza Policji na komisariacie albo w formie pisemnej, doręczając go następnie na Policję.
Wniosek o ściganie składany ustnie do protokołu na komisariacie Policji
Jeżeli zgłaszasz przestępstwo seksualnego nadużycia zależności lub wykorzystania krytycznego położenia i jesteś jego ofiarą, funkcjonariusz Policji ma obowiązek pouczyć Cię o uprawnieniu do złożenia wniosku o ściganie. W spisywanym przez funkcjonariusza protokole jest stosowna rubryka, by zamieścić taki wniosek. Zostaniesz poproszony o złożenie pod protokołem własnoręcznego podpisu wraz z datą.
Ważne! Przeczytaj cały protokół spokojnie i uważnie! Nie pozwól, żeby funkcjonariusz Cię pośpieszał. Jeżeli nie rozumiesz jakiegoś punktu pouczenia, jakie otrzymasz przy składaniu tego wniosku, możesz żądać, by wyjaśniono Ci, o co chodzi.
Wniosek o ściganie sporządzony samodzielnie na piśmie
Jeżeli zdecydujesz się na samodzielne spisanie wniosku o ściganie, powinieneś oznaczyć jednostkę Policji/Prokuratury, do której składasz wniosek (wraz z podaniem jej adresu), podać swoje dane personalne (imię i nazwisko) oraz adres zamieszkania, zatytułować pismo ?Wniosek o ściganie?, jasno wyrazić żądanie ścigania wskazanej przez Ciebie osoby, a na końcu podpisać się pod pismem i podać datę. Wniosku o ściganie nie trzeba uzasadniać.
Samodzielnie spisany wniosek o ściganie najlepiej złożyć na komisariacie osobiście albo za pośrednictwem poczty.
WAŻNE! Wniosek o ściganie może złożyć tylko osoba pokrzywdzona. Jeżeli o fakcie popełnienia przestępstwa Policję zawiadomi inna osoba (np. świadek zdarzenia), to Policja/Prokuratura ma obowiązek poinformować osobę pokrzywdzoną o możliwości złożenia takiego wniosku, jeżeli doszło do przestępstwa z art. 199 §1.
Jeżeli osobą pokrzywdzoną jest małoletni (osoba, która nie ukończyła 18 roku życia) albo osoba ubezwłasnowolniona częściowo lub całkowicie wniosek o ściganie w imieniu tej osoby może złożyć jej przedstawiciel ustawowy albo osoba, pod której stałą pieczą pokrzywdzony pozostaje(art. 51 Kodeksu postępowania karnego). W przypadku małoletniego wniosek mogą złożyć rodzice, w przypadku osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie ? jej rodzice albo opiekun a w przypadku osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ? kurator.
Jeżeli osobą pokrzywdzoną jest osoba nieporadna (ze względu np. na swój wiek lub stan zdrowia), wniosek o ściganie może złożyć osoba, pod której pieczą się znajduje. Nie pozbawia to osoby pokrzywdzonej możliwości podjęcia samodzielnych działań w tym zakresie (art. 51 § 3 Kodeksu postępowania karnego).
Jeżeli przestępstwo zostało popełnione przez osobę uprawnioną do złożenia wniosku o ściganie w imieniu osoby pokrzywdzonej (tzn. przez jednego z rodziców, przez opiekuna lub kuratora), sąd ustanowi dla osoby pokrzywdzonej kuratora, który będzie reprezentował ją w toku postępowania.
UWAGA! Złożony wniosek o ściganie można cofnąć, ale wymaga to zgody prokuratora (do czasu wniesienia aktu oskarżenia do sądu) lub sądu (do chwili odczytania aktu oskarżenia na pierwszej rozprawie). Konsekwencją skutecznego cofnięcia wniosku jest umorzenie postępowania w sprawie.
Raz cofnięty wniosek nie może zostać ponownie złożony!
PAMIĘTAJ! Zgłaszając przestępstwo nie musisz wiedzieć, który dokładnie artykuł Kodeksu karnego został naruszony. Wystarczy, że opiszesz zdarzenie i okoliczności, w jakich do niego doszło. To zadaniem organów ścigania jest odpowiednie zakwalifikowanie czynu.
Osoba pokrzywdzona jest przesłuchiwana w charakterze świadka. Wszystko, co powiesz podczas przesłuchania, powinno zostać zaprotokołowane ? w czasie przesłuchania policjant lub prokurator będzie zapisywał to, o czym mówisz. Taki protokół trzeba podpisać. Przeczytaj go uważnie, nie spiesz się. Jeśli to, co zostało powiedziane przez Ciebie jest przeinaczone, zapisane inaczej, innymi słowami niż te, które uważasz za właściwe i stosowne jeśli zapisane jest coś, co nie zostało przez Ciebie powiedziane lub jeśli jakieś istotne Twoim zdaniem rzeczy nie zostały zapisane właściwie lub zostały pominięte, masz prawo żądać zmian w protokole zanim go podpiszesz. Poczekaj z podpisem, aż protokół odda to, co zostało przez Ciebie powiedziane.
Pamiętaj, że za składanie fałszywych zeznań lub fałszywe oskarżenie innej osoby, grozi odpowiedzialność karna (zostaniesz o tym pouczony/a przed przesłuchaniem).
Podpisuj tylko takie dokumenty, których treść jest dla Ciebie zrozumiała. Jeśli czegoś nie rozumiesz ? zapytaj policjanta lub prokuratora. Nie musisz się wstydzić nieznajomości przepisów lub trudnych słów. To jest zadaniem policjanta i prokuratora, aby wyjaśnić Ci , w sposób dla Ciebie zrozumiały co oznaczają i czego dotyczą.
Jako osoba pokrzywdzona masz prawo do wglądu do akt sprawy. W razie odmowy wszczęcia postępowania lub umorzenia postępowania, masz prawo do złożenia zażalenia. Zostaniesz o tym poinformowany/a pisemnie.
