Ośrodek pomocy:
Jakie prawa masz, jako pokrzywdzony?
Jako ofiara przestępstwa – czyli pokrzywdzony – masz prawo korzystać z praw, jakie wynikają z przepisów
kodeksu postępowania karnego.
Twoje prawa zostały szczegółowo wymienione w pisemnym "Pouczeniu", które powinieneś otrzymać przy 1-
szym przesłuchaniu. Fakt otrzymania "Pouczenia" potwierdza pokrzywdzony własnoręcznym podpisem na
drugim egzemplarzu, dołączanym do akt sprawy.
Jeżeli pouczenia pisemne wydają Ci się niejasne lub niepełne, masz prawo żądać od prokuratora lub
policjanta szczegółowych informacji o przysługujących Ci uprawnieniach.
Prawa Pokrzywdzonego w procesie karnym:
1. Prawo do korzystania z pomocy wybranego przez siebie pełnomocnika, którym może być adwokat
lub radca prawny. Nie można mieć więcej niż trzech pełnomocników jednocześnie. W zależności od wyniku
procesu kosztami wynajęcia pełnomocnika może zostać obciążony oskarżony (art. 627 – 629). Jeżeli
pokrzywdzony wykaże, że nie stać go na pełnomocnika, sąd może wyznaczyć pełnomocnika z urzędu (art.
78 § 1, art. 87 § 1 i § 2, art. 88). W postępowaniu sądowym, na żądanie pokrzywdzonego i bez względu na
jego sytuację majątkową, sąd wyznacza mu pełnomocnika z urzędu; w zależności od wyniku procesu
pokrzywdzony może zostać obciążony kosztami wyznaczenia takiego pełnomocnika (art. 87a).
2. Prawo do bezpłatnej pomocy tłumacz, przy przesłuchaniu lub zapoznaniu się z treścią dowodu, jeżeli
pokrzywdzony nie mówi po polsku, a także – w razie potrzeby – jeżeli jest on głuchy lub niemy (art. 204 § 1 i
§ 2).
3. Prawo do złożenia zażalenia na postanowienie o odmowie wszczęcia lub umorzeniu śledztwa lub
dochodzenia oraz zażalenia na bezczynność, jeżeli w ciągu 6 tygodni od złożenia przez pokrzywdzonego
zawiadomienia o przestępstwie nie został on powiadomiony o wszczęciu albo odmowie wszczęcia śledztwa
lub dochodzenia (art. 306 § 1, § 1a i § 3, art. 325a § 2).
4. Prawo do składania wniosków o dokonanie czynności śledztwa lub dochodzenia, np. o przesłuchanie
świadka, uzyskanie dokumentu, dopuszczenie opinii biegłego (art. 315 § 1, art. 325a § 2). Jeżeli istnieje
obawa, że świadka nie będzie można przesłuchać na rozprawie, pokrzywdzony może wystąpić o jego
przesłuchanie przez sąd lub zwrócić się do prokuratora o przesłuchanie świadka w tym trybie (art. 316 § 3).
5. Prawo do udziału w czynnościach postępowania przeprowadzanych na wniosek pokrzywdzonego
oraz w czynnościach, których nie można powtórzyć na rozprawie, w tym także w przeprowadzeniu dowodu.
W czynnościach tych może również uczestniczyć pełnomocnik pokrzywdzonego (art. 315 i art. 316). W
szczególnie uzasadnionym wypadku można odmówić dopuszczenia pokrzywdzonego i pełnomocnika do
czynności ze względu na dobro postępowania (art. 317 § 2). Pokrzywdzonemu przysługuje zwrot kosztów
stawiennictwa na wezwanie (618a – 618e i art. 618j). W wypadku wezwania do osobistego stawiennictwa,
usprawiedliwienie nieobecności z powodu choroby jest możliwe wyłącznie po przedstawieniu zaświadczenia
wystawionego przez lekarza sądowego. Inne zwolnienie jest niewystraczające (art. 117 § 2a).
6. Prawo do udziału w przesłuchaniu biegłego oraz prawo do zapoznania się z jego pisemną opinią (art.
318).
7. Prawo dostępu do akt sprawy, do sporządzania odpisów i kopii. Można odmówić dostępu do akt ze
względu na ważny interes państwa lub dobro postępowania (art. 156 § 5).
8. Prawo do złożenia wniosku o zapoznanie się z materiałami śledztwa lub dochodzenia przed jego
zakończeniem. W trakcie tej czynności pokrzywdzonemu może towarzyszyć pełnomocnik (art. 321 § 1 i § 3,
art. 235a § 2).
9. Prawo do złożenia wniosku o skierowanie sprawy do postępowania mediacyjnego w celu pogodzenia
się z podejrzanym (art. 23a). Udział w postępowaniu mediacyjnym jest dobrowolny. Pozytywne wyniki
przeprowadzonej mediacji są brane pod uwagę przez sąd przy wymiarze kary (art. 53 § 3 ustawy z dnia 6
czerwca 1997 r. – Kodeks karny, Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.).
10. Prawo do złożenia wniosku o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie wyrządzonej krzywdzie aż do
zamknięcia przewodu sądowego (art. 49a).
11. Prawo do złożenia wniosku o umorzenie postępowania karnego o przestępstwo zagrożone karą nie
wyższą niż 3 lata pozbawienia wolności, o przestępstwo przeciwko mieniu zagrożone karą nie wyższą niż 5
lat pozbawienia wolności oraz o opisane w art. 157 § 1 Kodeksu karnego uszkodzenie ciała inne niż ciężkie,
jeżeli sprawca, który nie był wcześniej skazany za przestępstwo umyślne z użyciem przemocy, przed
rozprawą naprawił szkodę lub zadośćuczynił wyrządzonej krzywdzie (art. 59a Kodeksu karnego).
12. Prawo do otrzymania informacji o uchyleniu tymczasowego aresztowania stosowanego wobec
podejrzanego lub o jego ucieczce z aresztu śledczego (art. 253 § 3).
13. Prawo do złożenia zażalenia na każdą czynność naruszającą prawa pokrzywdzonego (art. 302 § 2,
art. 459).
14. Pokrzywdzony będący obywatelem polskim lub obywatelem innego państwa członkowskiego Unii
Europejskiej może się ubiegać o państwową kompensatę na zasadach określonych w ustawie z dnia 7 lipca
2005 r. o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw (Dz. U. Nr 169, poz. 1415,
z późn. zm.).
15. Adres miejsca zamieszkania i adres pracy pokrzywdzonego nie są ujawniane w aktach sprawy.
Można je ujawnić tylko wyjątkowo (art. 148 § 2a – 2c).
16. W razie zagrożenia dla życia lub zdrowia pokrzywdzonego lub jego najbliższych, mogą oni otrzymać
ochronę Policji na czas czynności procesowej, a jeżeli stopień zagrożenia jest wysoki, mogą oni otrzymać
ochronę osobistą lub pomoc w zakresie zmiany miejsca pobytu. Wniosek o udzielenie ochrony kieruje się do
komendanta wojewódzkiego Policji za pośrednictwem organu prowadzącego postępowanie albo sądu (art. 1
– 17 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka, Dz. U. z 2015 r.
poz. 21).
17. Pokrzywdzony i jego najbliżsi mogą otrzymać pomoc medyczną, psychologiczną, rehabilitacyjną,
prawną oraz materialną w Sieci Pomocy dla Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem (art. 43 § 8 pkt 1 ustawy
z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy, Dz. U. Nr 90, poz. 557, z późn. zm.).
18. Jeżeli sprawcy zakazano zbliżania się lub kontaktowania się z pokrzywdzonym, zakaz ten, na
wniosek pokrzywdzonego, może być wykonywany także w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej
na podstawie europejskiego nakazu ochrony (art. 611w – 611wc).
Pomoc ofiarom przestępstw w województwie warmińsko mazurskim oraz pomorskim
Elbląskie Centrum Mediacji i Aktywizacji Społecznej informuję że w warminsko
mazurskim tj. Elblągu, Olsztynie oraz Mrągowie oraz województwie pomorskim tj w
Gdańsku; Malborku oraz Kościerzynie w roku 2018 prowadzi Ośrodek Pomocy dla
Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem, który oferuje pomoc w zakresie: pomocy
specjalistycznej w tym prawnej i psychologicznej oraz finansowej tj.
1) pomocy prawnej,
2) mediacji,
3) pomoc tłumacza migowego,
4) pomocy psychologicznej,
5) doradztwa pierwszego kontaktu,
6) finansowanie szkoleń i kursów,
6) pokrywania kosztów czasowego zakwaterowania lub udzielania schronienia,
7) finansowania okresowych dopłat do bieżących zobowiązań czynszowych za
lokal mieszkalny, do którego osoba uprawniona posiada tytuł prawny, a lokal
mieszkalny nie jest użytkowany przez inne osoby;
8) finansowania przejazdów środkami komunikacji publicznej lub pokrywanie
kosztów transportu związanych z uzyskiwaniem świadczeń i regulowaniem
spraw związanych z przestępstwem,
9) pokrywania kosztów żywności lub bonów żywnościowych
10) finansowanie kosztów zorganizowanego wyjazdu uprawnionego małoletniego.
Pomoc w województwie warmińsko – mazurskim
Elbląg ul. Związku Jaszczurczego 17/101 tel. 662-171- 076;(55)642-44- 25
poniedziałek – 13.00-20.00
wtorek -8.00- 15.00
środa -8.00- 15.00
czwartek 8.00-15.00
piątek – 8.00-15.00
sobota – 8.00-12.00
Olsztyn ul. Dąbrowszczaków 39 VII piętro tel. 692-894- 540
poniedziałek – 13.00-20.00
wtorek -8.00- 15.00
środa -8.00- 15.00
czwartek 8.00-15.00
piątek – 8.00-15.00
sobota – 8.00-12.00
Mrągowo ul. Osiedle Mazurskie 37/2 tel. (89)741-20- 20
poniedziałek – 13.00-20.00
wtorek -8.00- 15.00
środa -8.00- 15.00
czwartek 8.00-15.00
piątek – 8.00-15.00
sobota – 8.00-12.00
Pomoc w województwie pomorskim
Gdańsk ul. Plac Grunwaldzki 8 tel. 795-055- 945
poniedziałek – 8.00-15.00
wtorek -8.00- 15.00
środa – 13.00-20.00
czwartek -8.00- 15.00
piątek – 8.00-15.00
sobota – 8.00-12.00
Malbork ul. Mickiewicza 26/6; tel. 795-035- 345
poniedziałek – 8.00-15.00
wtorek -8.00- 15.00
środa – 13.00-20.00
czwartek -8.00- 15.00
piątek – 8.00-15.00
sobota – 8.00-12.00
Kościerzyna ul. Krasickiego 4; tel. 795-055- 345
poniedziałek – 8.00-15.00
wtorek -8.00- 15.00
środa – 13.00-20.00
czwartek -8.00- 15.00
piątek – 8.00-15.00
sobota – 8.00-12.00
Wszystkie działania na rzecz osób pokrzywdzonych współfinansowane są
ze środków Ministerstwa Sprawiedliwości w ramach środków Funduszu
Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.
